Siatkówka i koszykówka – te dwie dyscypliny sportowe stały się w Polsce niezwykle popularne. Uprawiane są zawodowo, ale i okazjonalnie. Częstą przypadłością zawodników tych dyscyplin są – między innymi – problemy ze stawami skokowymi. Jakie badanie wykonać, gdy boli?
Sport a kontuzje stawu skokowego
Staw skokowy (skokowo-goleniowy) jest połączeniem między kością piszczelową i strzałkową a kością skokową, która razem z kompleksem podskokowym oraz kośćmi śródstopia, a także palcami – tworzy stopę. Takie połączenie umożliwia ruch potrzebny do poruszania się czy biegania.
Każdy wykonywany przez nas krok to de facto dostosowanie stopy do danego podłoża oraz następujące po nim jej odbicie, warunkujące poruszanie się w określonym kierunku.
Staw skokowy często ulega kontuzjom; wśród nich wyróżnić możemy skręcenie stawu skokowego. Na uraz skręcenia kostki narażeni są zarówno sportowcy, jak i osoby nieaktywne fizycznie. Grupą szczególnie narażoną na tę kontuzję są ludzie otyli, kobiety chodzące w szpilkach oraz osoby mające w przeszłości podobny uraz. Przede wszystkim jednak sportowcy, którzy nadmiernie obciążają stawy skokowe – na przykład podczas wyskoku i lądowania czy biegu. Sporty drużynowe, w tym siatkówka czy koszykówka, generują tego typu kontuzje wśród swoich zawodników.
Kontuzja stawu skokowego poprzedzona jest przeciążeniem struktur, które tworzą staw; skręcić kostkę można do wewnątrz bądź na zewnątrz. Uszkodzeniu mogą ulec więzadła odpowiedzialne za stabilizację stawu, więzadło strzałkowo-skokowe, przednie strzałkowo-piętowe bądź trójgraniaste. Charakterystyczny obrzęk sygnalizuje stan zapalny, pojawia się krwiak, odczuwalna jest podwyższona temperatura stawu i dokuczliwy ból.
W takiej sytuacji konieczna jest wizyta u lekarza ortopedy w celu dokładnego zdiagnozowania problemu. Zadaniem specjalisty jest również wykluczenie złamania. W celu przeprowadzenia diagnostyki lekarz zleca wykonanie zdjęcia RTG bądź badania USG; w Warszawie wykonuje je – miedzy innymi – gabinet USG.
Kiedy wykonać USG stawu skokowego?
Wszelkie zmiany zwyrodnieniowe, przeciążenia oraz stany zapalne mogą być wskazaniem do wykonania badania USG stawu skokowego. Główną przyczyną, z powodu której pacjent decyduje się na badanie, jest ból w okolicy stawu skokowego, a także zmiany pourazowe występujące w tej części ludzkiego ciała.
Lekarz ortopeda, wykonując badanie, ocenia kaletki kostki przyśrodkowej i bocznej, a także więzadła stawu skokowego, a następnie zarysy kostne stawu, jamy stawu i gangliony.
Badanie wykonywane jest w celu oceny stanu tego stawu, jego więzadeł oraz ścięgien. W czasie badania lekarz sprawdza zatem stan:
- więzadeł – zwłaszcza skokowo-strzałkowych, piszczelowo-piętowych, piętowo-strzałkowych, skokowych (przednich i tylnych) oraz więzozrostu strzałkowo-piszczelowego;
- ścięgien – mięśni strzałkowych, mięśnia piszczelowego przedniego oraz tylnego, a także zginaczy palców;
- troczków – zginaczy i prostowników (ich zadaniem jest utrzymanie ścięgna mięśni w odpowiedniej pozycji);
- stawów śródstopowo-paliczkowych oraz międzypaliczkowych.
Lekarz sprawdza także stan ścięgien pod względem wystąpienia stanu zapalnego.
Sposoby leczenia stawu skokowego
Uraz stawu skokowego wymusza wizytę u lekarza ortopedy. Jej celem jest diagnostyka urazu oraz wykluczenie złamania. Przy procesie leczenia tego stawu stosowana jest tak zwana zasada PRICE, którą tłumaczyć można następująco:
- P – jak Protection, czyli zabezpieczenie. Oznacza unieruchomienie kończyny za pomocą ortezy lub gipsu.
- R – jak Rest, czyli odpoczynek. Zalecane jest w tym stanie jak najmniejsze obciążanie skręconej kończyny oraz poruszanie się wspomagane kulami.
- I – jak Ice, czyli lód. Rekomendowane jest okładanie stawu skokowego lodem bądź zamoczenie kończyny w zimnej wodzie.
- C – jak Compression, czyli ucisk. Zaleca się mocne zabandażowanie kończyny w kierunku palców od goleni.
- E – jak Elevation, czyli elewacja, uniesienie. Oznacza konieczność utrzymywania uniesionej nogi – powyżej poziomu serca. Taki zabieg poprawia odpływ krwi i zmniejsza powstały w wyniku urazu krwiak.
Pomocne będzie również użycie maści z wyciągiem z arniki, a także leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Zapobiegaj kontuzjom
Podstawowym sposobem zapobiegania urazom stawu skokowego jest utrzymanie elastyczności, równowagi i przede wszystkim – dobrej formy mięśni. Sportowcy, zwłaszcza dyscyplin drużynowych, typu siatkówka bądź koszykówka, muszą zawsze pamiętać o przedtreningowej rozgrzewce; z kolei podczas chodzenia lub biegania czujnie zwracać uwagę i unikać nierówności.
Jeśli już zdarzy się kontuzja – po jej wyleczeniu, a przy powrocie do czynnego uprawiania sportu – należy w początkowym okresie używać ortezy stawu skokowego, bandażu elastycznego bądź tapingu.
Źródło: GabinetUSG.com.pl
